Bijbelse geschiedenis
Jacobus werd door Jezus geroepen als apostel. Hij was toen visser. Na de dood van Jezus, ging Jacobus prediken in Palestina. In opdracht van koning Herodes werd Jacobus gevangen genomen en met een zwaard onthoofd. Dat moet omstreeks het jaar 44 zijn gebeurd.
Legende
Het stoffelijk overschot van Jacobus zou in een boot zijn gelegd, waarin enkele van zijn discipelen meereisden. Vanwege christenvervolgingen vertrok de boot hals-over-kop, zonder zeilen en roeispanen en ook zonder voedsel. Met behulp van een Engel bereikte de boot de Galicische kust, waar het dode lichaam van Jacobus aan wal werd gebracht en begraven in de berg Libredón. Bijna acht eeuwen wist niemand van Jacobus’ graf. Als gevolg van een nachtelijk visioen van Karel de Grote werd het herontdekt. Lees hier een uitgebreide versie van de legende.
Kathedraal
Over het graf van Jacobus werd rond 800 een kerk gebouwd. Op de resten daarvan verrees vanaf 1077 een kruiskerk. Deze kerk is nu de Kathedraal van Santiago de Compostella en is de hoofdkerk van het aartsbisdom met dezelfde naam. De kathedraal is sinds 1985 opgenomen op de werelderfgoedlijst van UNESCO.
Jacobus de Meerdere bijzonderheden
De kerkelijke feestdag van Sint Jacobus is op 25 juli. Hij is de patroonheilige van Spanje (in het bijzonder van Galicië en Santiago de Compostella) en ook van Galder. Op die dag is het groot feest in Santiago de Compostella. Zijn feestdag wordt ook in Galder gevierd. Op of rond zijn feestdag wordt in de Sint Jacobskapel een eucharistieviering gehouden. Oorspronkelijk was ook de kermis in Galder op deze dag. Sint Jacobus de Meerdere wordt afgebeeld met een sint-jacobsschelp. Deze schelp staat ook in het wapen van Galder.
Pelgrimsroute
De pelgrimsroute naar Santiago de Compostella wordt ook wel Sint Jacobsroute of Jacobsweg genoemd of in het Spaans: Camino de Santiago. In feite bestaan er meerdere routes. De belangrijkste route door Spanje is de Camino Francés, de voortzetting van meerdere trajecten komend uit Frankrijk. Deze zijn in de eerste helft van de 11e eeuw ontstaan. De routes in Spanje zijn gemarkeerd met palen en borden met daarop een gestileerde sint-jacobsschelp op een blauwe ondergrond met gele pijlen. De routes in Frankrijk zijn sinds 1998 opgenomen in de Werelderfgoedlijst van UNESCO.
Ongeveer 50 pelgrims per jaar gaan vanaf of via Galder naar Santiago de Compostella. De afstand vanaf Galder is afhankelijk van de route maximaal 2400 km. Dat is zo’n drie maanden lopen of één maand fietsen. De meeste pelgrims fietsen tegenwoordig.
Santiago de Compostella is een van de belangrijkste christelijke bedevaartsoorden. Pelgrims komen uit heel Europa. De pelgrims op weg naar Santiago zijn herkenbaar aan de sint-jacobsschelp (immers het teken van de heilige Jacob). De weg naar Santiago kent veel tradities. Zo laten sommige pelgrims een van huis meegenomen steen achter bij Cruz de Ferro, waarmee ze symbolisch hun zonden van zich afleggen en (letterlijk) verlicht hun weg vervolgen.
Betekenis van pelgrimstochten
Van oudsher hebben bedevaarten een religieus karakter. Pelgrims reisden naar een bedevaartsoord, om aanwezige relikwieën te vereren. Ook ondernam men een bedevaart vanwege een aan God gedane belofte, of als boetedoening. In de Middeleeuwen werden bedevaarten niet zelden ook als straf opgelegd.
Religieuze of in elk geval levensbeschouwelijke motieven spelen ook thans nog een rol. Een aanmerkelijk deel van de pelgrims dat tegenwoordig naar Santiago reist, doet dit vanwege het cultuurhistorische erfgoed op de route, vanwege de fysieke uitdaging of als bezinning of rustmoment in het eigen leven.
Nederlands Genootschap van Sint Jacob (zie: https://www.santiago.nl/)
Het Nederlands Genootschap van Sint Jacob is een vereniging van mensen met belangstelling voor het pelgrimsoord Santiago de Compostella in al zijn aspecten zoals: de apostel Jacobus de Meerdere, de kathedraal, de stad, de tocht ernaartoe, de historie, de kunst en cultuur en de religieuze dimensie.
Het Genootschap stelt een pelgrimspas ter beschikking aan de leden, ookwel ‘Credencial del Peregrino’ genoemd. Dat is een op naam gesteld document dat op de camino’s naar Santiago de Compostella noodzakelijk is om toegang te krijgen tot de speciale pelgrimsonderkomens (refugios en albergues). Dit internationaal erkende document dient tevens om in Santiago de Compostella het bewijs van het voltooien van de pelgrimstocht, de ‘Compostela’, te verkrijgen.
Route informatie
Fiets- en wandelroutes zijn te vinden op de website van Santiagoroutes.nl. Ook staan er mooie kaarten, die ook bij dit artikel zijn gevoegd.
Bezoekende pelgrims
Pelgrims kunnen de Sint Jacobskapel bezoeken en daar hun credential laten afstempelen. In de Sint Jacobskapel is verder een register aanwezig, waarin pelgrims een stukje kunnen schrijven en hun handtekening kunnen plaatsen. Pelgrims die de route volbracht hebben, hangen bij terugkomst vaak een sint-jacobsschelp in de kapel, die ze op hun reis hebben meegenomen. Een afspraak om de kapel te bezoeken, kan worden gemaakt via tel. 076-5612788 of de parochie.
sint-jacobsschelpen in de Sint Jacobskapel
pelgrimsregister in Sint Jacobskapel pelgrimspas met stempels