Op 31 december is het traditioneel nieuwejaorke ouwe zingen in Galder en Strijbeek.
Bellen de kinderen weer bij u aan en wensen ze u al zingend een gelukkig nieuwjaar, beloon ze dan met wat kleingeld. Zelfs de kleinste kinderen trotseren daarvoor de kou en regen. Wij hopen dat u thuis bent en de jonge zangers beloont als ze voor uw deur staan. Het nieuwejaorke ouwe zingen is een aloude traditie die gelukkig nog niet verloren is gegaan.
Toch merken wij dat het aantal kinderen dat door ons dorp trekt om nieuwejaorke ouwe te zingen jaarlijks minder wordt. Dit is mede veroorzaakt door vuurwerk dat afgestoken werd in de straten waar de kinderen willen zingen. De laatste jaren is er dan echter nauwelijks meer vuurwerk, omdat vuurwerk enkel op oudejaarsdag nog in de avond afgestoken mag worden. Daarnaast houdt ook de politie een oogje in het zeil om overtreders direct aan te spreken. Dit zal ook dit jaar weer het geval zijn.
Ook dit jaar is tussen 10.00 en 12.00 uur de kinderopvang van PUUR open. Ieder kind dat gaat zingen is welkom bij de BSO in de Leeuwerik om zijn handen te warmen aan het vuur, de schorre stem te smeren en te zingen natuurlijk.
De tekst van het lied dat de kinderen zingen kunt u vinden op de website van de dorpsraad: http://www.galder-strijbeek.nl/GalderStrijbeek/oudjaarszingen.aspx. Wij hopen dat veel kinderen de weg weer naar uw voordeur weten te vinden en u aan het einde van de dag zult zeggen: ik ben enkele stuivers armer maar prachtige ervaring rijker. Dit laatste geldt niet alleen voor u maar zeker ook voor de kinderen die u een gelukkig nieuwjaar kwamen wensen.
Dorpsraad Galder-Strijbeek
In vele dorpen blijft dit beperkt tot in de voormiddag, maar dankzij het steeds later opstaan van vele mensen blijven de kinderen dan vaak voor een gesloten deur staan en het zingen gaat dus meer en meer verder in de namiddag. De meeste kinderen hebben een zak op de buik hangen, opgehouden door een lintje rond de hals. Deze zak is ongeveer 20 bij 30 centimeter en meestal gemaakt van keukendoek. Tegenwoordig zijn het echter meestal plastic zakken. Na het wensen doet de toegezongene een centje of wat snoep in de zak. Tegenwoordig kunnen dit ook balpennen of stukken fruit zijn.
In sommige dorpjes komen meer dan duizend kinderen langs in de voormiddag, maar vele mensen merken toch dat het nieuwjaarszingen zo stilaan minder populair wordt.
Wat wel steeds groter wordt is het zingen bij valavond. Dan zijn de tieners aan de beurt. Het zingen blijft, maar dan wel verkleed. Vaak zingen ze ook enkel bij mensen die ze kennen, waar ze dan een borrel of wat geld krijgen. Het zingen is voor deze jongeren een soort opwarmertje om hierna op café of naar een fuif te gaan.
Het oudjaarszingen (nieuw joarke ouwe) in Galder en Strijbeek kent een lange traditie. Echter is niet bekend op welk moment deze traditie is begonnen. Wel is bekend dat dit gebruik al in meerdere generaties voorkomt.
In de zeventiende eeuw, zo meldt de geschiedschrijver Jan ter Gouw in De Volksvermaken, ging Oudjaar gepaard met volle bekers en luide gezangen. Er werd veel in de lucht geschoten. 'Langs de straten trokken hele troepen jongelingen rond om te schieten: schot op schot knalde uit de koffij- en wijnhuizen, en de burgers schoten uit hunne stoepen'. Menig Amsterdammer bewaarde hiervoor een apart kanonnetje op zolder.
Daarnaast grepen zogeheten Nieuwjaarszangers hun kans. Met een liedtekst als: 'Boven aan de hemel, Hangt een zak met zemel, Iedere zemel kost een duit, Hang den gierigen bliksem uit' gingen veelal arme mensen van huis tot huis om, blijkens een keur uit 1785, 'den luiden iets af te nemen of te eisen'. Dit dient letterlijk te worden genomen. Er bestaan getuigenissen van nieuwjaarszangers die huizen binnendrongen en zich ongevraagd te goed deden aan wat daar voor eetbaars aanwezig was.
Voor een lieflijker accent zorgden schoolkinderen die voor hun ouders nieuwjaarsbrieven schreven, om te laten zien hoe ver zij met schrijven gevorderd waren. De school kon op die manier tevens onder de aandacht brengen dat het schoolgeld nog moest worden betaald. In Vlaanderen zijn zulke brieven tot vandaag gebruikelijk gebleven. Lees meer...